By Tami Klein
פורסם במדור- "מבט על החיים", אמנות, חדש במגזין "מקו ועד תרבות"
בדצמבר 2022 ביקרנו בתערוכה מפעימה – 'אמני משפחת אבו שקרה". קוראים יקרים, אם לא ביקרתם בתערוכה, תתבשמו מהחומרים בכתבה המפורטת שהוצאנו לאחר הביקור. אל תפספסו המלצה זאת. זאת תרומה לכ"א. קישור לכתבה תמצאו בסוף הכתבה.
בסוף התערוכה, בעלייה קטנה, הוצג סרט. עלינו לצפות. נפעמתי. עיני לא משו מהמסך. סרט קצר. כוחו של הנצפה – הריגוש העדין שבמאות – . מה הסיפור מאחורי הסרט?
מתוך חוברת המלווה את הסרט:
"בחודשי מחלתה האחרונים של אימי, שממנה לא החלימה, שיכנתי אותה בביתי כדי להעניק לה את הממלכה המכבדת והאוהבת שלה היתה ראויה. מעגלי משפחתה ומכיריה סבבו אותה, צעירים ומבוגרים האזינו בשקיקה לסיפוריה, חלקו עמה את הפרידה וזכו לברכתה האחרונה.
ארבעה חודשים תיעדה מצלמת וידיאו שהצבתי בחדרה – מפגשים אחרונים שנצברו ל- 25 קלטות ווידיאו. בעשרות רבות של שעות מתועדים רגעים נדירים של שיר וסיפור והוא מציף את האישי ביותר וגם הקולקטיבי, והוא מלווה בדמעה ובצחוק, בכאב, בהכלה, בשמחה ובאמונה. אלה זיכרונות עבר המהווים חלק בלתי נפרד מחייה ולהם משמעות כתיעוד נדיר המעביר בדרכו מסר שמשמעותו חורגת, כך נדמה, מההקשר הפרטי והמקומי.
עבדתי על הסרט "מרים" בשנה האחרונה, בפורמט של ווידיאו-ארט, בשיתוף עם יעלה זלאייט ובילאל סעד.
7 דקות מתוך 25 קלטות ווידאו, נפתחות בקולה של אמי שרה שיר מכונן בחייה ואצבעותיה קולעות לצמה את שערה שלא הלבין גם בזקנתה.
בשיחת בוקר עם אימי חמש שנים לפני פטירתה, העלתה זיכרונות ילדות בצל אם חורגת, נישואיה בגיל 10, הריון ראשון בגיל 13 וחיים במשפחה פטריארכאלית. היא הצמיחה שבעה בנים ובנות בצל משטר צבאי ובהמשך לטלטלת בריחה מביתה באללגון עם בנה הבכור ווליד ב-1948. לכפר ילדותה מעולם לא שבה. שם איבדה בית, זיכרון וחלום .
החיבוק שלה הפך למשמעותי ביותר בימים של חוסר. מעולם לא הקרינה כעס או אכזבה, ותמיד האמינה בעשיית הטוב ובנתינה.
ממקום זה של הכלה צמחה משפחת אמנים מחוללי שינוי, אשר השפעתה על הנעשה בתחומי האמנות והתרבות גדולה ורבה.
יהי זכרה ברוך
סעיד אבו שקרה"
ווידאו ארט " מרים ", 2022; סעיד אבו–שקרה בשיתוף עם יעלה זלאייט ובילאל סעד
فيديو آرت "مريم"، 2022؛ سعيد أبو شقرة بالتعاون مع يعلاه زلايط وبلال سعد
في الأشهر الأخيرة من مرض أمي، الذي لم تتعافى منه، أسكنتها في بيتي كي أمنحها مملكة الاحترام والحب التي تستحقها. أقاربها ومعارفها، الشباب وكبار السن، كانوا يحيطون بها ويستمعون إلى قصصها، تشاطروا معها لحظات الوداع وحظوا ببركاتها الأخيرة.
على مدار أربع شهور وثّقت الكاميرا التي وضعتها في غرفتها اللقاءات الأخيرة التي تراكمت في 25 شريط فيديو. عشرات الساعات التي توثّق لحظات نادرة للقصيدة القصة التي تتراوح بين الشخصيّ والجماعيّ، ترافقها الدموع والابتسامات، الألم، الإحتواء، الفرح والإيمان. ذكريات الماضي التي كانت جزءًا لا يتجزأ من حياتها في توثيق نادر يحمل رسالة استثنائية، كما أعتقد، من السياق الشخصيّ المحليّ.
عملت على فيلم "مريم" في السنة الأخيرة بصيغة الفيديو آرت، بالتعاون مع يعلاه زلايط وبلال سعد.
سبع دقائق من 25 شريط فيدو، تبدأ بصوت أمي تغني نشيد حياتها وهي تجدل ضفائر شعرها الذي لم يشيب في كبرها.
في حديث صباحي معي أمي، خمسة أعوام قبل وفاتها، استحضرت ذكريات طفولتها في ظل زوجة والدها، وزواجها المبكر في سن العاشرة، ثم حملها وهي ابنة 13 سنة فقط، وحياتها في ظل العائلة الأبوية. أنجبت سبع بنات وبنين في ظل الحكم العسكريّ وعناء الهروب من بيتها في اللجون مع ابنها البكر وليد عام 1948. هناك فقدت بيتها الذي لم تراها بعد وفقدت الذكريات والحلم.
عناقها في أيام القلة أصبح أكثر أهمية. لم يحدث أن ظهرت عليها علامات الغضب أو خيبة الأمل، كانت تؤمن دائمًا بعمل الخير والعطاء.
من هذا المكان نمت عائلة فنّانين مؤثرين كان لهم الأثر الكبير والعريض في مجالات الفن والثقافة.
لتكن ذكراها عطرة
سعيد أبو شقرة
www.ummelfahemgallery.com